Samenvatting

Naast de wettelijke grondslagen voor bestuurdersaansprakelijkheid op grond van het vennootschapsrecht, zijn er twee belangrijke (vuist)regels voor persoonlijke aansprakelijkheid van een bestuurder. Een bestuurder kan persoonlijk aansprakelijk zijn in de volgende gevallen:

1. Een verplichting aangaan terwijl men weet of redelijkerwijs behoort te begrijpen dat de vennootschap deze verplichting niet zal kunnen nakomen (en geen verhaal zal bieden voor ten gevolge van de wanprestatie te lijden schade).
2. Ervoor zorgen dat de vennootschap een eerder aangegane overeenkomst niet nakomt (en daardoor aan de wederpartij van de vennootschap schade berokkent).

Verdieping – Bestuurdersaansprakelijkheid

In beginsel is de bestuurder van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV) niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden van de BV.

Persoonlijke aansprakelijkheid

Er zijn echter een aantal  wettelijke grondslagen op grond waarvan de bestuurder van een BV wel degelijk persoonlijk aansprakelijk kan zijn voor schulden van de BV. In die gevallen kan een schuldeiser van de BV zijn vordering verhalen op het privévermogen van de bestuurder van die BV.

Eén voorbeeld van deze wettelijke grondslagen is de situatie dat er een rechtshandeling is verricht door een bestuurder van en namens een BV in oprichting. Indien die rechtshandeling vervolgens niet wordt bekrachtigd door de BV wanneer de oprichting van die BV is voltooid, dan is die bestuurder met zijn privé-vermogen aansprakelijk. Als u een BV io hebt en een auto aanschaft namens de BV io, maar vervolgens na oprichting van de BV de koop van die auto niet bekrachtigd, dan blijft u als bestuurder met uw privé-vermogen aansprakelijk voor de koopsom van die auto. De verkoper van de auto kan dus bij u persoonlijk aankloppen voor de koopsom.

Naast de wettelijke grondslagen die direct op het BV-recht zijn gebaseerd (zoals het vorige voorbeeld), zijn er ook grondslagen die gebaseerd zijn op het algemene aansprakelijkheidsrecht, namelijk de onrechtmatige daad. Een onrechtmatige daad is een open norm die op veel verschillende wijzen kan worden ingevuld.

Twee vuistregels

Uit de jurisprudentie vloeien twee belangrijke regels voort die aangeven wat een onrechtmatige daad is die zorgt voor privé-aansprakelijkheid van een bestuurder. Daarom zijn die twee regels voor iedere bestuurder/ondernemer belangrijk om te onthouden. U kunt ze namelijk in gedachten houden teneinde zelf fouten te voorkomen. Daarnaast kunt u ze ook gebruiken om de bestuurder van een failliete BV aansprakelijk te stellen. U kunt dan de vordering die u op de failliete BV hebt – bijvoorbeeld de koopsom van een partij hout – verhalen op de bestuurder van die failliete BV.

Kort gezegd zijn die twee grondslagen de volgende:

1. Een verplichting aangaan terwijl men weet of redelijkerwijs behoort te begrijpen dat de vennootschap deze verplichting niet zal kunnen nakomen (en geen verhaal zal bieden voor ten gevolge van de wanprestatie te lijden schade). Zie onder meer NJ 1990, 286, Beklamel; NJ 1994, 766 Romme/Bakker; NJ 1999, 148, Veenbrink/Baarsma; en NJ 2000, 35, Verlinden/NBM.
2. Ervoor zorgen dat de vennootschap een eerder aangegane overeenkomst niet nakomt (en daardoor aan de wederpartij van de vennootschap schade berokkent). Zie NJ 2006, 659 Ontvanger/Roelofsen.

Als een bestuurder één van deze regels schend, kan hij persoonlijk aansprakelijk zijn voor de geleden schade. Let wel: dit is een uiterst summiere beschrijving van een uitgebreid leerstuk. ER zijn meerdere vereisten waaraan moet worden voldaan. De hierboven genoemde regels zijn slechts te gebruiken als vuistregels. Voor een concreet juridisch advies dienen alle relevante feiten en omstandigheden meegewogen te worden.

Bronnen:

• Artikel 6:162 BW;
• Artikel 2: 203 BW;
• Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek boek 2;
• Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek boek 6;
• NJ 1990, 286, Beklamel;
• NJ 1994, 766 Romme/Bakker;
• NJ 1999, 148, Veenbrink/Baarsma;
• NJ 2000, 35, Verlinden/NBM;
• NJ 2006, 659 Ontvanger/Roelofsen.